Soramazsın: Borsacı | Haydar Acun | 200. Bölüm

Summary

The transcript is a detailed discussion on the nature of investing in the stock market, contrasting it with gambling and emphasizing the importance of understanding the business one invests in. It highlights the risks associated with short-term speculation and the potential for addiction due to the thrill of quick gains, drawing parallels with the physiological responses triggered by gambling. The speaker advocates for long-term investment strategies, considering factors like a company's growth and value, and the potential returns on investment. The conversation also touches on the role of social media in influencing investment decisions and the pitfalls of relying on misinformation. It concludes with advice on personal due diligence, the importance of mathematical literacy, and the value of patience in achieving financial success through the stock market.

Takeaways

• 📉 Companies once thought invincible like Blackberry and Nokia can vanish, emphasizing the unpredictability of long-term business success.
• 🎰 The stock market can be likened to a casino for day traders who speculate on short-term gains, creating a risk similar to gambling.
• 🧠 The psychological rush from short-term gains in the stock market can lead to addiction, similar to the release of serotonin and dopamine during gambling.
• 🤔 Long-term investment in the stock market is more reliable than short-term speculation, as it can protect against economic fluctuations and inflation.
• 🔍 Investors should understand the business they are investing in to mitigate risks, rather than blindly following social media tips which can be misleading.
• 📚 Knowledge of the company's operations, financials, and industry is crucial for making informed investment decisions.
• 🧐 Peter Lynch advises that if you know nothing else, invest in the companies whose products you use and like in your daily life.
• 📈 Historically, the stock market has been a good protector of value and a generator of returns over the long term, despite short-term volatility.
• 🤷‍♂️ The speaker admits that predicting the stock market's direction is impossible, and even experts can make mistakes, as seen in personal investment errors.
• 👶 Age and risk tolerance should be considered in investment strategies, with younger individuals potentially able to take on more risk due to a longer investment horizon.

Q & A

What is the main topic discussed in the video script?

The main topic discussed in the video script is the nature of the stock market, its comparison to a casino, the risks involved in short-term trading versus long-term investing, and the importance of understanding the business you are investing in.

How is the stock market described in the context of long-term investment?

In the context of long-term investment, the stock market is described as a reliable investment tool. It is suggested that investing in growing companies can protect investors against economic fluctuations and inflation.

What is the difference between a trader and an investor according to the script?

A trader is described as someone who focuses on short-term gains through buying and selling, often seeking high margins and quick profits. An investor, on the other hand, is someone who invests money with the intention of holding it for a long time, like a savings account, aiming for low-risk and steady returns.

What are the emotional similarities between gambling in a casino and short-term trading in the stock market?

The emotional similarities include the release of hormones like serotonin and dopamine when one makes a profit, which can create a form of addiction similar to substance use, driving people to continuously engage in short-term trading.

Why is it important to understand the business you are investing in, according to the video script?

It is important to understand the business you are investing in because it reduces the risks associated with investing in something you know little about. Understanding the business model, financials, and industry can help make more informed investment decisions.

What is the role of patience in long-term investing as discussed in the script?

Patience is highlighted as a key attribute in long-term investing. It involves waiting for the investment to grow over time, similar to a long-term savings account, and not being swayed by short-term market fluctuations.

What advice does the script give regarding investment decisions based on social media tips?

The script advises against relying on social media tips for investment decisions. It suggests that such tips are often misleading and can be self-serving, as those sharing them may have already positioned themselves to profit from the advice given.

What is the significance of the historical example of Blackberry and Nokia mentioned in the script?

The historical example of Blackberry and Nokia serves to illustrate that even companies once thought to be unassailable can fail. It emphasizes the importance of understanding the long-term viability of a company before investing.

What are the key skills required to be a successful investor according to the script?

The key skills required to be a successful investor, as mentioned in the script, include basic mathematical abilities like addition, subtraction, multiplication, and division, as well as curiosity and the ability to research and understand the companies and industries in which one is investing.

How does the script differentiate between growth and value investing?

The script suggests that while there is a distinction made between growth and value investing, the correct approach is not to separate the two. A growing company should also have a high value, and both aspects should be considered when making investment decisions.

What is the script's perspective on the reliability of the stock market as an investment tool in Turkey?

The script suggests that the stock market in Turkey is highly risky in the short term but becomes a very reliable investment tool in the long term, especially when investing in growing companies.

What is the script's stance on the use of leverage when investing in the stock market?

The script warns against the use of leverage when investing in the stock market, as it can lead to significant losses if the company in which one has invested fails.

What are the common mistakes made by investors according to the script?

The script mentions that common mistakes made by investors include not understanding the business they are investing in, being swayed by social media tips, and focusing on short-term gains rather than long-term growth and value.

Outlines

00:00

📉 The Fallibility of Companies and Long-Term Investment

The speaker begins by discussing the unpredictability of companies' long-term success using the example of once-dominant brands like Blackberry and Nokia that are no longer significant. They emphasize the importance of understanding a company to mitigate the risks associated with investing in it. The paragraph introduces the concept of the stock market as a potentially risky venture, comparing it to a casino for short-term traders but highlighting its potential as a reliable investment tool for long-term investors. The speaker also touches on the psychological aspects of investing, like the dopamine and serotonin rush that comes with short-term gains, which can lead to addictive behavior.

05:02

💡 Investing in What You Know and the Role of Research

This paragraph focuses on the strategy of investing in familiar businesses and products, as suggested by famous fund manager Peter Lynch. It stresses the importance of personal research and understanding before investing, rather than relying on misleading social media tips which are often biased. The speaker mentions the need for basic mathematical skills and curiosity about a company's operations and financial health. They also recommend using resources like public disclosure platforms and company websites to gather information, and the importance of regularly reviewing investment decisions.

10:03

🤔 The Nature of the Stock Market and Diversified Investments

The speaker discusses the stock market's unpredictability and the need for a diversified investment approach. They explain that while the stock market can be risky in the short term, it becomes a reliable investment tool over the long term, especially when investing in growing companies. The speaker also compares investing in the stock market to other forms of investment like bank deposits, which offer risk-free returns. They highlight the importance of considering both the growth potential and the intrinsic value of a company when making investment decisions.

15:03

🚀 Embracing Change and Learning from Mistakes in Investing

In this paragraph, the speaker reflects on their personal experiences and mistakes in investment management. They discuss the importance of adapting to changes in the market and learning from past errors. The speaker shares a specific incident where they faced significant stress due to a mistake made while working at an agency, which involved selling the wrong stock on behalf of a foreign investor. They also mention a strategic error made in 2017 when they anticipated a market downturn due to a political shift in Turkey, which resulted in the opposite outcome and a significant loss for them.

Keywords

💡Investment

Investment refers to the act of committing money, time, or effort with the expectation of generating profit or income. In the video, it is discussed in the context of stock market investments, emphasizing the importance of understanding the business one is investing in to mitigate risks.

💡Stock Market

The stock market is a platform where shares of publicly traded companies are issued and traded. It is portrayed as a potentially risky environment, especially for short-term traders, but also as a reliable long-term investment avenue.

💡Risk Management

Risk management involves the identification, assessment, and prioritization of risks followed by coordinated and proactive steps to minimize, monitor, and control the impact of uncertain events. The video discusses the inherent risks in investing in companies and how understanding a company's operations can help in managing these risks.

💡Speculation

Speculation is the act of engaging in a transaction with the hope or expectation of profit without careful regard for the risk of loss. The video contrasts speculation with investment, highlighting that the former is more focused on short-term gains and can be likened to gambling.

💡Financial Analysis

Financial analysis is the process of evaluating a company's financial statements to make informed decisions about the company's value and its future prospects. The video emphasizes the importance of financial analysis in understanding a company's profitability and growth potential.

💡Inflation

Inflation is the rate at which the general level of prices for goods and services is rising, and subsequently, the purchasing power of currency is falling. The video mentions inflation as a factor that can erode the value of money and how investing in certain companies can serve as a hedge against inflation.

💡Value Investing

Value investing is an investment strategy that involves selecting stocks that appear to be trading for less than their intrinsic value, which can be determined through fundamental analysis. The video suggests that value investing involves looking at a company's assets and potential for growth to determine its worth.

💡Dividends

Dividends are payments made by a corporation to its shareholders, usually as a distribution of profits. The video discusses the concept of dividends in the context of returns on investment, where investors may receive a share of the company's profits.

💡Technical Analysis

Technical analysis is a method used by traders to evaluate securities by analyzing statistics generated by market activity, such as past prices and volume. The video briefly touches on technical analysis, noting its limitations and the importance of not relying solely on it for investment decisions.

💡Patience

Patience in the context of the video refers to the virtue of being able to wait calmly for something without becoming annoyed or anxious. It is highlighted as a key attribute for long-term investors, who should be willing to hold onto their investments for an extended period to realize gains.

💡Market Psychology

Market psychology involves understanding the emotions, behaviors, and decision-making processes of market participants. The video discusses how market psychology can influence stock prices, leading to situations where companies may be overvalued or undervalued based on investor sentiment.

Highlights

The importance of understanding a company's business and financials to assess its long-term viability and manage investment risks.

The distinction between growth and value investing, and considering both perspectives when evaluating a company.

The role of inflation and economic trends in protecting investments, with companies able to raise prices above inflation providing better protection.

The unpredictability of companies' long-term success, as exemplified by the downfall of once-dominant firms like Nokia and BlackBerry.

The emotional and psychological aspects of investing, with short-term gains triggering similar brain responses as gambling.

The risks of relying on social media and market hype, as it can be misleading and manipulative.

The need for patience and long-term thinking in investing, as opposed to short-term speculation.

The difference between traders, who focus on short-term gains, and investors, who aim for long-term, low-risk returns.

The importance of analyzing a company's potential for growth and profitability, rather than just its current stock price.

The challenges and risks of investing in technology companies due to rapid technological changes.

The influence of investor psychology on stock market fluctuations, with sentiment often driving prices to extremes.

The limitations of technical analysis in predicting future stock performance.

The value of reading widely across different disciplines to gain a diverse set of mental models for making investment decisions.

The importance of conducting thorough research on a company, including meeting with its management and attending shareholder meetings.

The need for discipline and avoiding emotional decisions when investing, such as chasing stocks that have already risen sharply.

The challenges of investing as a small shareholder, with limited influence over company decisions.

The author's biggest mistakes in fund management, including selling the wrong stock and misjudging market trends.

The difficulty of predicting stock market movements, with even experienced investors often getting it wrong.

Transcripts

çok Somut bir örnek vereceğim Bundan bir

10 sene öncesine kadar Blackberry vardı

hayatımızda Nokia vardı hani hiç

batmayacağına düşündüğümüz şirketler Ama

şu an yoklar Bir şirketin uzun vadede

var olup olmayacağını nasıl anlayacağız

ve nasıl yatırım yapacağız bir şirkete

ortak olduğunuz zaman o şirketin batma

riski Tabii ki var bunu ortadan

kaldıramayız bunu ortadan kaldırmanın en

iyi yolu o şirketi anlamak iş işi

anlamak anlamadığınız işe ortak

olduğunuz zaman böyle risklerle

karşılaşma şansınız çok daha

fazla

soram assın yeni bölümüne Hoş geldiniz

bu bölümde konuğumuz Haydar Acun ve

kendisine borsayı soracağız borsa şansa

dayalı bir kumarhane midir borsa bir

kumarhane İstanbul Borsası dünyanın en

büyük kumarhanelerinde bir tanesi sizin

haberiniz yok mu tek farkı kollu

makineler yerine tuşlar var Şaka bir

yana günü birlik işlem yapanlar için

borsa gerçekten bir kumarhane Ama biraz

daha uzun vade yatırım yapanlar için de

güzel bir yatırım yi günü birlik

işlemden kastınız nedir ya Sabah kalkıp

Ben bugün % 35 kaldırabilir miyim işte

ne bileyim bir şeyler alayım atayım

Nasıl olsa bir günde hisseler %

artabiliyor düşebiliyor bir şeyler

yakalayayım ekmek parası çıksın tarzında

işte biraz kenara para ayırayım falan

diye böyle sabah alıp akşam satıp veya 2

ü gün taşıyıp işlem yapan bir sürü

spekülatör diyeceğimiz insanlar var

yatırımcı değil böyle bakıldığı zaman

tam bir kumarhane çünkü hiçbir şeyi

kestiremez siin borsanın ne yönünü ne

tarafa gideceğini hangi Lenin artacağını

vesaire ama bir sürü insan bunu her gün

deniyor yüz binlerce insan yapmaya

çalışıyor O zaman şöyle sorabilir miyiz

borsa ve kumar arasında hormonal bir bağ

var mıdır hormonal bir bağ var

kumarhanede biliyorsunuz bir şey

kazandığınız zaman bir anda böyle

serotonin dopamin insan salgılıyor böyle

bir bağımlılık da yaratıyor zaman

içerisinde o Kısa vadeli Aynen böyle bir

madde kullanımı gibi Aslında beyinde

yarattığı bir zevk var para kazandığınız

zaman borsada da günübirlik Böyle kısa

vadede para kazandığınızda çok kolay

işte 3 günde şu kadar para kazandığınız

zaman o bağımlılık merkezini tekrardan

çalıştırıyor dolayısıyla çok benzerlik

var o yüzden zaten birçok insan bunu

yapmaya çalışıyor çünkü bir kere tadına

varınca o Kısa vadeli bir anda para

kazanmanın Bu bir bağımlılık yaratan ve

devam eden bir süreç O yüzden çok

benzerlik var bu sebeple de bu serotonin

dopamin heyecan bu yarattığı duygusal

yoğunluk da insanları kısa vadede

devamlı alıp satıp bir şeyler yapmaya

yönlendiriyor borsa zengin sporu mudur

Aslında zengin sporu değil tam tersi

fakir sporu diyebiliriz Çünkü 100

liralık Parası olan bile o paralı bir

şey kazanabilir borsada borsada yatırım

nasıl yapılır basit mantıkla Kaç para

yatırıyoruz o şirkete şirketin değeri ne

kadar ve paramızı ne kadar sürede geri

alabiliriz ve daha fazlasını buna bak

yapmak lazım borsada öyle şirketler var

ki 100 Yıl beklesen yatırdığınız parayı

geri almanız mümkün değil şirketin

Kazancı olarak söylüyorum Dolayısıyla

paranın alternatif bir getirisi var

Örneğin bankaya koyduğunuzda bugün

risksiz getiri yatarak Hiçbir şey

yapmadan elde edeceğiniz getiri belki %

45'er civarında geçici de olsa bu şu an

için Eee miktar Bu bir şirkete yatırım

yaparken de borsada da bir şey seçerken

de uzun vadede acaba bundan daha fazla

getiri sağlamam mümkün mü diye düşünerek

yatırım yapmak lazım Siz bir şirkete

yatırım yaparken onun büyümesine mi

bakarsınız yoksa değerine mi bakar

bakarsınız Aslında böyle Eee büyüme ve

değer yatırımı diye bir ayrım var ama

doğru bir ayrım değil değerin içinde

Aslında Büyümek de var yani bir şey çok

büyüyorsa ona göre değerin de yüksek

olması lazım ama iki türlü bakış açısı

var Evet bir tanesi şirket ne kadar para

kazanacak benim yatırdığım ona ortak

olduğum sermayeyi bana ne kadar sürede

ve ne kadar kesinlikle iade edebilir

ondan ne kadar kar payı alabilirim

Örneğin diğeri de şirket Çok büyümese

bile şirket içindeki mal varlığının

değeri nedir Ne bileyim bir şirket

olabilir içinde bir sürü arsaları

olabilir malları olabilir satılacak

değerler olabilir bu da bize değer

olarak dönebilir büyümese bile

Dolayısıyla Bu ikisini de biz göz önünde

bulunduruyoruz ikisine de bakıyoruz Ben

tarihsel olarak biraz daha böyle değere

odaklı bir yatırımcıyı yani şirketi

bugün ele geçirsem satsam içinde bana ne

kalır diye bakardım Ama zamanla Ben de

birazcık daha şirketin ne kadar para

kazanıp ne kadar

büyüyebilmesi

bir değişiklik yapmaya çalışıyorum

Türkiye'nin günümüzdeki ekonomisinde

Borsa ne kadar güvenilir bir yatırım

aracı borsa kısa vadede Çok riskli bir

yer ama uzun vadede çok güvenilir bir

yatırım aracı Çünkü büyüyen para kazanan

şirketlere yatırım yaptığınız zaman

kendinize Aslında birçok ekonomik iniş

çıkışlara karşı da korumuş oluyorsunuz

enflasyona karşı da korumuş oluyorsunuz

Örneğin bir şirket düşünün ki sattığı

ürünlerin fiyatını enflasyon üzerinde

artırabiliyor bundan daha iyi bir koruma

olamaz hiçbir şey Siz yatarken para

kazanan bir şirketin getirisi kadar uzun

vadede sizi Aslında koruyamaz ekonomik

Krizlere karşı çok Somut bir örnek

vereceğim Bundan bir 10 sene öncesine

kadar blackbery vardı hayatımızda da

Nokia vardı hani hiç batmayacağına

düşündüğümüz şirketler Ama şu an yoklar

Bir şirketin uzun vadede var olup

olmayacağını nasıl anlayacağız ve nasıl

yatırım yapacağız güzel bir soru Ben de

Türkiye'de örnek vereyim Türkiye'de rax

Electronic diye bir şirket vardı battı

Çukurova Elektrik vardı battı Kepez

elektrik vardı battı böyle bir sürü

şirket de var bankalar da var batan

borsada risk bir şirkete ortak olduğunuz

zaman o şirketin batma riski Tabii ki

var bunu ortadan kaldıramayız bunu

ortadan kaldırmanın en iyi yolu o

şirketi anlamak işine işi anlamak yani

Eee şirketin nasıl para kazandığını

anlamak bir şirket almadan o şirketin ne

yaptığını nasıl para kazandığını

finansalları açıp incelemek lazım bilmek

lazım Çünkü anlamadığınız işe ortak

olduğunuz zaman böyle risklerle

karşılaşma şansınız çok daha fazla

mesela fidel'in çok meşhur fon

yöneticilerinden Peter Lynch der ki

hiçbir şey bilmiyorsanız bile günlük

hayatta kullandığınız ürünleri

beğendiğiniz şirketleri En azından yakın

mercekte inceleyin onlara bakın onlara

yatırım yapın Ne bileyim bir markete

gidiyorsanız En sevdiğiniz alışveriş

yaptığınız yer neresiyse kullandığınız

ürün hangi mağazaya aitse bindiğiniz

araba Neyse belki bu şirketlere yatırım

yapabilirsiniz özetle anladığınız işe

yatırım yapmak bildiğiniz işe yatırım

yapmak önemli Şu anda da ciddi bir bilgi

kirliliği var sosyal medyada önüne gelen

borsa tüyosu veriyor hangi tüya nasıl

güvenmemiz gerekiyor içgüdülerimiz mi

güveneceğiz yoksa verilere mi bakacağız

hiçbir Tiya güvenmememiz lazım sosyal

medyada aldığınız tiyoları %

199,99 yanlış ve hatalı ve yönlendirmeli

çünkü genelde Eee bu paylaşımları yapan

insanlar bu hisselerde önce kendileri

pozisyon alıyorlar Ondan sonra da bunu

yayarak başka yatırımcıları da içeri

çekip sonra kendi aldıkları hisseleri

yüksek fiyattan satmaya çalışıyorlar Bu

işi kendiniz yapmanız lazım kendiniz

yapamıyorsanız başkasına verin bir fon

yöneticisi profesyonel fonlar var öyle

bir fona Ortak olun Bırakın o fon

yöneticisi bu işi yapsın Peki ben bir

yatırımcı olarak nasıl bir donanıma

sahip olmam gerekiyor önce dört işlem

bilmeniz lazım matematik çıkarma bölme

çarpma Bunlar yeterli Aslında bizim

işimizde illa bu işin eğitimini almak

gerekmiyor biraz meraklı olmak lazım

biraz sayısal aşinalık aşinalık lazım

Ondan sonra da biraz Merak lazım

şirketin ne yaptığını anlamaya çalışmak

ve onunla ilgili bilgilere bakmak

çeşitli Siteler var Örneğin kg TR denen

bir site var burada kamuoyu Aydınlatma

Platformu bütün şirketlerin her türlü

bilgisi bu sitelerde var Ayrıca

şirketlerin kendi web sitelerinde de

Finansal bilgileri önemli şirket

haberleri bazen sunumları var Bunları

inceleyip bunları okuyarak başlamak

lazım o işi anlayıp birazcık şirketin

biraz temel verilerine bakmak lazım bu

ciddi bir mesai isteyen iş değil mi

doğru yüzden zaten herkes borsa yatırımı

yapmamalı ya da yapamaz yani Bun

ayıracak zamanınız varsa ilginiz varsa

ve beceriniz varsa biraz da dediğim gibi

finansal okur yazarlığını varsa bu işi

kendiniz yapabilirsiniz ama başka bir

meslekle uğraşıyorsanız bu işe zaman

ayırmanız zor olabilir bu arada zaman

ayırmaktan kastım her gün oturup ekran

başında saatlerce işte şuna bakmak buna

bakmak değil zaten o yanlış bir yol ama

birazcık şirketleri öğrenmek için zaman

ayırmak gerekiyor Takip etmek gerekiyor

ara sıra göz ucuyla bakmak gerekiyor

çünkü yatırım uzun vadeli bir şey bir

şey aldığınız zaman onu bir kenara koyup

Aynen bir arsa yatırımı gibi uzun vadede

beklemeniz gerekiyor ama Ara sırada o

şirketin işleri nasıl gidiyor sektör

nasıl gidiyor diye biraz bilgi edinmek

lazım ilk

aldığınızdan da yatırım kararınızı

gözden geçirmeniz lazım borsada 2x

yapmak kolay bir şey mi borsada 2x

yapmak kolay bir şey 10x yapmak da kolay

bir şey ama doğru yatırımla bunlar

mümkün çok örnekleri var öyle hisseler

var ki 1000 kat arttı borsada ama en

tehlikeli şey kısa vadede zengin olmaya

çalışmak trader ve yatırımcı arasındaki

fark nedir trader çok daha kısa vadeli

alsat yaparak oradan kar marjı yapıp

para kazanmaya çalışan insan yatırımcı

da parayı yatırıp Aynen bir arsa

yatırımı gibi uzun vadede yatırdığı

paranın üzerinde ve düşük riskte bir şey

kazanmaya çalışmak ikisi arasındaki ana

fark bu Türkiye'deki küçük yatırımcıyı

nasıl değerlendiriyorsunuz Türkiye'deki

küçük yatırımcının çoğu trader

mantığıyla hareket ediyor veya sosyal

medyada trader gibi davranmaya

yönlendiriliyor maalesef spekülasyon ve

Trading ile yatırım yapmak farklı şeyler

maalesef Herkes kendini trader

zannediyor yakın g

borsa danışmanlarının yerini Yapay Zeka

alabilir mi borsa danışmanları yok ki

yerini Yapay Zeka alsın Türkiye'de çok

büyük bir eksiklik insanlar borsayla

ilgili bilgiye ulaşmakta zorluk

çekiyorlar çok bir açlık var bu konuda o

yüzden zaten sosyal medyada bu kadar

insanlar ne buluyorsa seyretmeye

çalışıyor ya da takip etmeye çalışıyor

Türkiye'de yatırım danışmanlığı

eksikliği var yatırım danışmanlığı

verecek uzman sayısı da eksik belki Mali

Müşavirlik gibi böyle bir müessese

oluşturulursa bu yatırımcılar için çok

iyi olur Çünkü Türkiye'nin artık buna

ihtiyacı var yatırım jisi kişiye özel

midir kesinlikle kaç yaşında olduğunuz

ne kadar risk alabildiğiniz akşamleyin

rahat uyuyup uyuyamayacağım bütün

bunlara göre değişir O yüzden tek kişi

uyan bir yatırım tavsiyesi yok Yani şunu

söyleyemeyiz 100 liran var 50 lirasıyla

issey de al 50 lirasıyla işte veya 20

lirası de altın al 30 lirası bilmem ne

Al bu E çok genel bir ifade ve kimseye

uymaz bireysel değerlendirmek lazım yaşı

genç olan bir insan daha fazla risk

alabilir önünde uzun bir yaşam var daha

fazla hisse senedi Yatırım yap yapabilir

ama 80 yaşındaki bir insan belki bonoya

ya da günlük likit fonlara daha fazla

yatırım yapabilir Dolayısıyla yatırım

süreciniz önünüzde ne kadar uzun vadeli

yatırım yapmak istediğiniz ve risk

algınız da çok önemli Bazı insanların 1

lira bile kaybetmeye sabrı olmayabilir

kaldıramayan bilir Bazı insanlar da

kaldırabilir risk alabilir ona göre

karar vermek lazım borsada batmak diye

bir şey var mıdır Varsa bu sıfırı

tüketmek midir borsada batmak diye bir

şey var Eğer aldığınız şirket batarsa

sizin paranız da gider ikinci yolda

Kredi kullanırsanız kaldıraçla işlem

yaparsanız çok kolay bir şekilde

batabilir Bunun dışında batmak zor yani

sıfırı tüketmeniz pek söz konusu değil

yatırım tavsiyesi olmayan bir tü

verebilir misin fon alabilirsiniz fon

hisse senedi fonu Bu bir yatırım

tavsiyesi değil Şu anda da çok hızlı

gelişen bir teknoloji var Ve devamlı

yeni şirketler çıkıyor işte Open aı gibi

mesela bunlara yatırım yapmak güvenli mi

güvenli diye bir şey yok Her sektörde

her şirkete yatırım yapılabilir şirket

bazında bakmak lazım lazım yani bir

sektör çok iyi gidebilir ama şirketin

kazanç potansiyeli çok iyi değildir

anlatabiliyor muyum Bir de çok fazla

böyle eksantrik şeyler peşinde Koşmaya

da gerek yok Bazen sıkıcı şirketlerde

çok iyi para kazanabilirsiniz teknik

analiz bize her zaman doğruyu söyler mi

teknik analiz bize hiçbir zaman doğruyu

söylemez teknik analiz Araba kullanırken

dikiz aynasına bakarak araba kullanmaya

benzer olmuş bitmiş olayları inceleyerek

gelecekle ilgili çıkarımlar yapmaya

çalışıyorlar ama pek çalışan bir şey

değil tek çalıştığı nokta şu Olabilir

Herkes aynı şeye bakıyorsa orada yatırım

alanında belki çoğunluk neye göre

hareket edeceği düşünerek bir fikir

verebilir ama yatırım yapmak şirketlere

inceleyerek olur onların hisse

fiyatlarına bakarak değil dünyada buffet

ya da manger gibi böyle güçlü

yatırımcılar neyi farklı yaptı da bu

kadar büyük isimler oldular bir kere çok

zeki insanlar ve çok okuyan insanlar

yani 90'lı yaşlarda olmalarına rağmen

günde 45 saat kitap okuyan insanlardan

bahsediyoruz birçok şey bileşik getiriyi

oluşuyor okumakta bileşik getirle

büyüyen ve katkı sağlayan bir şey ama

yaptıkları en büyük şey sabırla uzun

vade yatırım yapmak ve şirketleri

anlayarak işleri anlayarak işleri analiz

etmeye çalışmak hisse senedini analiz

etmeye çalışmak değil Bu ne demek Bu şu

demek eee bir şirkete hissesini aldığım

zaman o şirketin ortağı alıyorum Bu

şirket önümdeki 5 10 yılda ne kadar

büyüyebilir ne kadar para kazanabilir

Ben de ortak olarak bundan ne kadar

istifade ederim Bunu anlamaya çalışmak

Bir de çoğunluğun tersine hareket etmek

Yeri geldiği zaman yani Yani bir sürü

psikolojisinden ayrılmak bağımsız

düşünebilmek şirketlerin yöneticilerini

de analiz ediyor musun Eee analiz etmeye

çalışıyorum ama tabii bunda her zaman

başarılı olduğum söylenemez Çünkü şirket

yöneticileri bazen sizi çok güzel

kandırabilir şirketlerini çok güzel

anlatabilir O yüzden en doğru yol gene

elimizdeki mevcut bilgiyle rakamlara

bakarak o şirketi anlamaya çalışmak bir

fon yöneticisi olarak şirketleri tanımak

için o yöneticilerle gidip şirkete

Tanışıyor musun Gidiyorum şirketlerin

sahipleriyle veya yöneticileriyle eee

Eee tanışıyorum onlara sorular soruyorum

Ayrıca onların genel kurullarına da

gidiyorum beğenmediğim noktaları orada

söylüyorum

itirazlarımız o konuda aktif bir

yatırımcı olmaya çalışıyorum Peki iyi

bir yatırımcı olabilmek için bir kaynak

gösterebilir misin Hani seyircilerimiz

için şunu okursanız işte güzel bir fikir

edinirsiniz diyebileceğim bir kaynak var

mı Eee yatırım işine başlayan herkesin

okuması gereken kitapların başında ben

graham'ın

yatırımcı kitabı var bence bu

literatürde okunması gereken en önemli e

kitap Onun dışında Warren buffett ile

ilgili Charlie manger ile ilgili çeşitli

kitaplar var Bunlar okunabilir finansın

dışında da yani ekonominin dışında da

değişik disiplinlerde okumak da çok

büyük beceri kazandırıyor tarihi

Okuduğunuz zaman Örneğin gelecekle

ilgili daha net fikirler oluşabiliyor

kafanızda O yüzden Charlie manger

söylediği bir şey var Mental model

dediği yani çeşitli disiplinlerden

Örneğin psikolojiden bilimden Fizikten

matematikten tarihten değişik konularda

kitap okuyarak bunların oluşturduğu

bilgiyle daha net borsada yatırım kararı

vermesine fayda sağlıyor bir yatırımcı

olarak borsada en riskli sektör

diyebileceğin bir sektör var mı yok

Aslında her sektör çok riskli olabilir

ama teknoloji birazcık Belki bu alanda

daha fazla riskli diyebiliriz Çünkü

öngörmek mümkün değil teknolojide işte

bir şirket var diyelim bir bakıyorsunuz

yeni bir teknoloji çıkıyor Ve o şirketin

ürünleri artık kullanılmıyor Bu çok daha

hızlı bir şekilde gelişebiliyor mesela

dcom Eee balonu böyle oldu bir sürü

internet şirketi çıktı ve çoğu artık

piyasada bile değil ama mevcut e eski

ekonomi dediğimiz şirketlerde bu risk

daha az bazen şunu görüyoruz bir

şirketin Eee cirosu belli işte değeri

belli ama borsada 50 100 kat daha değer

kazandığını görüyoruz Bu nasıl oluyor bu

insan psikolojisinden kaynaklanıyor

borsa bir pazar bir sürü insanın bir

araya geldiği onların O günkü

psikolojilerini yansıttığı bir yer ve

genelde de borsadaki hareketler

açgözlülükle ve korku arasında gidip

gelen bir sarkaç gibi bazen bir

bakıyorsunuz büyük bir aç gözlük

herkeste büyük bir hırs ve şirketler

edinin 50 katı 100 katı değerlere

çıkabiliyor bazen de borsaya Korkular

hakim olabiliyor çeşitli sebeplerden

dolayı ekonomik olabilir siyasi olabilir

dünyada Konjonktürel bir olay olmuş

olabilir Bir bakıyorsunuz şirketler

edinin 1 bir'i kadar değer gelebiliyor

insan faktörü olduğu sürece biz bu değer

farklılıklarını her zaman göreceğiz

zaten yatırımcının da görevi ve yapması

gereken buna kapılmamak Yani bir şirket

devamlı artıyor diye işte 50 katına

ulaştı diye 100 katına da ulaşır deyip

üstüne atlamamak oturup O şirket

Gerçekten ne yapar neden böyle deyip

bağımsız düşünebilmek sürü psikolojisine

kapılmamak Peki sen bir yatırımcı olarak

bize bir Şirketin esas değerini nasıl

ortaya çıkardığını anlatabilir misin iki

şeye bakıyorum bir tanesi bu şirketi

alsam ve ertesi gün anahtarını kapatsam

her şeyini de satsam elime kaç para

geçer diye ne kadar malı var ne kadar

stoğu var ne kadar arazisi var bankada

ne kadar parası var ne kadar alacağı var

bunlara bakıyorum İkincisi de yatırdığım

parayı ne kadar yılda geri alabilirim

bakıyorum o parayı gidip risksiz bir

yatırıma yatırmış olsam Örneğin bankaya

koymuş olsam ne kadar gelir elde

edebilirim şirkete ortak olmakla Bu

şirket bana ne kadar kazanç sağlayabilir

buna bakıyorum bahsettiğiniz sitede mi

kaptı mı yok Ona şöyle bakacağız e

şirketin bilgilerinde denetim raporunda

şirketin varlıkları gözüküyor Örneğin

şirketin ne kadar arazisi var Kaç tane

binası var Kaç tane taşıtı var

fabrikasında ne kadar mal var Bunlar

bilançolarında hepsi var var biz bunları

okuyoruz ve bakıyoruz Diyoruz ki ha

şurada şu kadar arazisi var Örneğin o

araziyi 5 lira göstermiş belki de o

araziye benzer bir yer işte satılık

olarak değer olarak belki 100 lira O

zaman diyoruz ki biz bunu bu arazinin

gerçek değeri 5 lira değil 100 lira ama

şirketin resmi rakamlarında 5 lira

gözüküyor yatırımcılar yatırım

yaptıkları şirketin yatırımlarına

müdahale edebiliyor mu edemiyor bizim

Aslında en büyük handikaplar mızdan bir

tanesi istediğiniz kadar o şirkete Ortak

olun Eğer şirketin kontrolünü ele

geçirmedi iseniz şirketin Örneğin

yönetim Kurulunu belirlemede özellikli

hisseleri varsa siz o şirketin % 180

ortağı bile olsanız bir şey

yapamıyorsunuz isterlerse sizi kapıdan

içeri sokmaya biliyorlar O yüzden buna

dikkat ederek yatırım yapmak lazım genel

kurula gidip istediğinizi

söyleyebilirsiniz ama sizi ne kadar

dikkate alacakları bir soru işareti

bizde Eee şöyle bir şey de eksik yani

Mesela yurt dışında belli bir oranda

şirketin ortağı olursanız o şirketin

belki yönetim kuruluna girme şansınız

var Dolayısıyla yönetim kuruluna girer

şirketin yönetiminde söz sahibi olma

şansınız var ama burada öyle bir

şansınız yok seçmiyor sizi 30 yıllık

borsa kariyerinde böyle hatırlamak

istemediğin en büyük hata neydi iki tane

büyük hatam var E hatalarımı iki

periyoda ayırıyorum bir tanesi fon

yönetimine başladıktan sonra bir tanesi

de fon yönetimi yapmadan aracı kurumunda

çalışırken yaptığım hata aracı kurumunda

çalışırken yaptığım en büyük hata

Aslında benim hatam değil başkasının

hataydı ama sonuçları bana patlayacaktı

neredeyse bir yabancı yatırımcı bir gün

bana 6 milyon dolarlık bir hisse

senedinde satış emri verdi ben de o

satışı güzelce yaptım Akşam seans

bittikten sonra yatırımcıya sattığım

fiyatı ve Eee ortalamaları verdim

yatırımcı bana seans kapandıktan sonra

dedi ki yanlış hisseyi satmış ben sana

yanlış hisse söylemişim O akşam

yaşadığım en büyük stresi eve gittim ve

sabaha kadar nasıl uyuduğumu bilmiyorum

Sabah erkenden gelip o hisse sevdini

tekrar geri almak zorunda kaldım

Allah'tan çok az bir farkla aldım Ama

yaşadığım en büyük korku ve stres aracı

kunda çalışırken bu olaydı fony ötmeye

başladıktan sonra yaptığım en büyük hata

O benim kendi hatam 2017 yılında da

piyasa artık Sistem değişti

Cumhurbaşkanlığı sisteminden başkanlık

sistemine geçiyoruz parlamenter sistem

değişiyor deyip riskler artar yabancı

yatırımcılar Türkiye'yi satar çıkar diye

tutup borsa endeksini ters işlem yapıp

satmaya çalıştım tam tersi oldu Benim

beklentim borsa 2017 yılı boyunca

yükseldi Ben sattıklarım dolayı büyük

zarar yaşadım Bütün yıl boyunca bunun

stresini yaşadım ondan dolayı o hatayı

bir daha tekrar etmemeye çalışıyorum

2024 yılı için borsadaki beklentileriniz

neler bunu soramazsın bunun cevabını

bilen kimse yok Dünya borsanın nereye

gideceğini bilen yılda üç kere bunu

doğru tahmin eden dünyanın en zengin

insanı olurdu Bir sürü insan hala bunu

yapmaya çalışıyor ama kimse borsanın

nereye gideceğini öremez soram aslının

bu bölümünde konuğumuz Haydar acunlu

görmek istediğiniz farklı konuklar

sormak istediğiniz farklı sorular varsa

yorumlara yazmayı ve yeni videolarımız

haberdar olmak için bildirimlerinizi

açmayı lütfen unutmayın bir sonraki

videoda görüşmek üzere hoşça kalın