Bilgisayar, 1 ve 0'ın Ne Olduğunu Nereden Biliyor?

Summary

This script explores the binary system, the foundation of modern computing, explaining how computers use 0s and 1s to process information. It delves into the difference between analog and digital signals, the significance of the binary system in data transmission, and the concept of bits and bytes. The script also touches on the importance of protocols in electronic communication and the evolution of technology, highlighting the journey from simple circuits to complex systems like quantum computing.

Takeaways

• 🌐 The script discusses the universality of binary systems in computers, explaining that all computers speak the same language, binary code, regardless of their form factor.
• 🔋 It highlights a sponsored product, the Infinix Note 12 VP, which focuses on solving charging problems with a 120-watt charger that can fully charge the phone in just 17 minutes.
• 📱 The phone features a 120 Hertz refresh rate and a 360 Hertz touch panel for a smooth viewing experience, suitable for watching videos.
• 🔧 The script differentiates between analog and digital signals, explaining that analog signals vary continuously over time, while digital signals are discrete and divided into intervals.
• 📶 The advantages of digital signals are emphasized, such as their resistance to noise and the precision they offer due to their discrete nature, as opposed to the potential ambiguity of analog signals.
• 👀 The importance of understanding the difference between analog and digital is underscored for anyone interested in how electronic devices work.
• 🤖 The script explains the binary system as a counting system using only two symbols, 0 and 1, which is efficient for computers due to their electronic nature that deals with on and off states.
• 🔢 It provides an analogy to the decimal system to explain how binary numbers can be converted into decimal numbers, demonstrating the concept of bits and bytes.
• 🛠️ The role of transistors in electronic circuits is described, showing how they can act as switches to allow or block the flow of current, representing binary 1s and 0s.
• 🔄 The script touches on protocols and standards that facilitate communication between electronic components, such as USB protocols, which define the rules for data transmission.
• 🔬 Finally, it points out that while the script provides a simplified overview, a deeper understanding of electronics would require more extensive study, hinting at the complexity of modern electronic technology.

Q & A

What are the two types of people in the world according to the script?

The script humorously suggests that there are two types of people in the world: those who understand binary and those who don't.

What is the main language that all computers on Earth speak?

All computers on Earth speak the same language, which is binary, also known as the base-2 numeral system.

What is the purpose of the video mentioned in the script?

The purpose of the video is to teach the audience about binary language and how to understand it, as well as to explain the workings of electronic devices.

What is the role of electrons in electrical circuits according to the script?

Electrons play a crucial role in electrical circuits by enabling and even enhancing the flow of electrical energy, despite their slow movement compared to the speed of light.

How does the script describe the difference between analog and digital signals?

Analog signals are continuous and change over time, like the movement of an analog clock's hand. Digital signals, on the other hand, are discrete and jump between states, like a digital clock that changes instantly from one number to the next.

What is the main advantage of digital signals over analog signals as per the script?

Digital signals have the advantage of being more precise and reliable due to their discrete nature, which reduces the impact of noise and unwanted elements in the signal.

What is the significance of the binary system in computing?

The binary system is significant in computing because it allows for efficient data representation and processing using only two symbols, 0 and 1, which corresponds to the on and off states of electronic components like transistors.

How does the script explain the concept of bits in a computer?

The script explains that a bit is the basic unit of information in computing, representing the state of a transistor (either on or off), and that eight bits make up a byte.

What is the role of protocols in electronic communication as described in the script?

Protocols define the rules for communication between electronic components, including the specific voltage ranges that represent binary values and the timing for data transmission.

Why are digital signals preferred over analog signals in modern electronics according to the script?

Digital signals are preferred in modern electronics because they offer more reliable and efficient transmission of information, with less susceptibility to noise and signal degradation.

How does the script relate the understanding of binary to the functionality of computers?

The script relates the understanding of binary to the functionality of computers by explaining that computers use binary to process and transmit information, and that grasping this concept is key to understanding the basics of computing.

Outlines

00:00

😀 Understanding Binary and Digital Electronics

The paragraph introduces the concept of binary systems and digital electronics. It explains that there are 10 types of people in the world: those who understand binary and those who don't. The script humorously discusses the idea that everyone has grown up with computers operating on bits and bytes, and it challenges the audience to think about what '1 and 0' actually mean. It also mentions different forms of computers, from smartphones to desktops and tablets, emphasizing that all computers speak the same language: binary. The paragraph ends with a mention of a sponsor, Infinix, and its new phone model, the Note 12 VP, highlighting its fast charging and high-refresh-rate screen as features that enhance the user experience.

05:02

🔌 The Analog and Digital Signal Distinction

This section delves into the difference between analog and digital signals, using the example of an analog clock versus a digital clock to illustrate the concept. Analog signals are continuous and can represent a wide range of information, whereas digital signals are discrete and divide information into distinct levels. The script discusses the advantages of digital signals, such as their resistance to noise and the precision they offer in electronic communication. It also explains how digital signals are quantized into specific voltage levels, typically 5 volts for a high signal and 0 volts for a low signal, which helps to minimize the impact of unwanted interference.

10:03

📏 The Binary System and Its Efficiency

The paragraph explores the binary system, which is a base-2 numeral system used in computing and digital communications. It explains that the binary system is efficient because it uses only two symbols, 0 and 1, to represent all numbers. The script compares the binary system to the decimal system, highlighting how the binary system can represent numbers more quickly due to its simplicity. It also touches on the concept of bits and bytes, explaining that a bit is a single binary digit and that eight bits make up a byte, which is a common unit of measurement for storage capacity in computers.

15:03

🤖 The Evolution of Counting Systems and Binary

This section discusses the evolution of counting systems, from the tally system used by prisoners to mark the passage of days, to the more efficient base-10 system used universally. It explains how the base-10 system allows for the representation of large numbers using a combination of ten symbols (0-9) and how this system is more efficient due to the multiplication of positional values. The paragraph then relates this concept to the binary system, which uses only two symbols (0 and 1) and follows a similar logic but is even more efficient due to its simplicity.

20:28

🔌 The Role of Transistors in Digital Electronics

The paragraph explains the role of transistors in digital electronics. Transistors are electronic components that can act as switches, allowing current to flow or not, based on the input they receive. This ability to control the flow of electricity is fundamental to the operation of computers and other electronic devices. The script describes how transistors can be arranged to perform complex functions and how the rapid switching of transistors enables computers to perform vast amounts of calculations at incredible speeds.

26:12

🔗 Protocols and Standards in Digital Communication

This section discusses the importance of protocols and standards in digital communication. Protocols define the rules for how electronic components communicate with each other, ensuring that information is transmitted accurately and efficiently. The script mentions that without agreed-upon international protocols, complex electronic systems would not be able to function harmoniously. It also touches on the concept of bits and bytes, explaining how they are the basic units of information in digital systems and how they are organized into larger groups for processing and communication.

🌐 The Practical Application of Digital Signals

The final paragraph addresses the practical application of digital signals in everyday electronic devices. It explains how pressing a key on a keyboard sends a digital signal to the computer, which then processes this input and displays the corresponding character on the screen. The script highlights the role of protocols in this process, ensuring that the signals are interpreted correctly by the computer. It also touches on the idea that the voltage levels representing digital signals (1s and 0s) can vary within certain ranges, as defined by communication protocols, to account for potential fluctuations in the signal strength.

Keywords

💡Binary system

The binary system is a numeral system that represents numeric values using two symbols, typically 0 and 1. It is fundamental to computer science and digital electronics, as it mirrors the on/off states of transistors in a computer's circuitry. In the video, the binary system is central to explaining how computers process and understand information at the most basic level, with the script highlighting that 'büyük dünyadaki bütün bilgisayarlar aynı dili konuşuyorlar bayner edilene yani, ikili sistemi', emphasizing that all computers worldwide communicate in the binary language.

💡Analog signal

An analog signal is a continuous signal that can vary over time and is used to represent data in an unbroken form. The video script contrasts analog with digital signals, stating 'analog sinyal zaman içinde durmaksızın değişen sinyal', to illustrate the concept of an unsegmented, flowing signal that can represent information in a range of values, as opposed to the discrete states of a digital signal.

💡Digital signal

A digital signal is a discrete, non-continuous signal that represents data in a series of binary digits (bits). The script explains that 'dijital sinyal aynı elektromanyetik dalgayı farklı bir şekilde yorumlayarak, işi çözür', meaning that it interprets the electromagnetic wave differently, focusing on specific voltage levels to represent information, which can lead to clearer and more precise communication compared to analog signals.

💡Transistor

A transistor is a semiconductor device used to amplify or switch electronic signals and electrical power. It is a key component in modern electronic devices. The script mentions transistors in the context of their ability to allow current flow, which is essential for creating and interpreting digital signals, with the phrase 'transistörleri, birbirine dikkatlice bağlayarak onlara, sayı saymaktan çok daha fazlasını, yaptırabilirsiniz', indicating that by carefully connecting transistors, one can make them perform a multitude of functions beyond simple counting.

💡Bit

A bit, short for binary digit, is the smallest unit of data in computing and digital communications, representing a 0 or 1. The script introduces the concept of a bit with 'bir bit, ya bir değerini alabiliyor ya da 0', highlighting that a single bit can hold one of two possible values, which is the foundation for the representation of all digital information in computers.

💡Byte

A byte is a unit of digital information that typically consists of eight bits. It is often used to represent a character or a small piece of data. The video script explains that 'bu 8'li gruplar iletişim içinde Çok, önemli', indicating that groups of 8 bits, or bytes, are crucial in communication as they define how computers read and interpret data in specific chunks.

💡Electric current

Electric current is the flow of electric charge, and in the context of the video, it refers to the flow of electrons that powers electronic devices and circuits. The script discusses how 'elektrik akımının voltajı 5, voltluk değere her ulaştığında Biz bunu, bir olarak ifade ediyoruz', which means that when the electric current reaches a certain voltage level, it is interpreted as a binary '1', while a lower voltage is interpreted as a '0'.

💡Voltage

Voltage, also known as electric potential difference, is the force that pushes electric charge through a conductor. In the video, voltage is key to understanding how signals are transmitted and interpreted in a digital system, with the script noting 'voltaj sıfıra, her düştüğünde onu sıfır olarak ifade ediyoruz', which means that a drop in voltage is interpreted as a binary '0'.

💡Protocol

A protocol in the context of the video refers to a set of rules governing the communication between electronic devices. The script mentions 'protokoller ve sürücü, yazılımları da burada devreye giriyor', indicating that protocols, along with drivers and software, play a crucial role in facilitating communication between components in a system, ensuring that data is transmitted and interpreted correctly.

💡Quantization

Quantization in digital systems is the process of converting continuous values to discrete values. The script touches on this concept with 'fiziksel, tabiriyle kuantize ediyoruz', which means that in digital systems, continuous analog signals are divided into distinct voltage levels or steps, allowing for the conversion of analog information into binary form that can be processed by computers.

Highlights

The world is divided into 10 types of people: those who understand binary and those who don't.

All computers speak the same language, binary, regardless of their form.

Understanding binary is not necessary to use a computer, but it helps to demystify its operations.

Infinix sponsors the series, highlighting the Note 12 VP phone with a 120-watt charger and a 120 Hz refresh rate screen.

Analog vs. digital signals are differentiated by their continuous vs. discrete nature.

Analog signals can carry more information but are susceptible to noise and distortion.

Digital signals are more reliable due to their discrete nature, which reduces the impact of noise.

Binary system is a counting system that uses only two symbols, 0 and 1.

The efficiency of the decimal system comes from the multiplication of powers of 10.

Binary system is more efficient for computers due to its simplicity and alignment with electronic components.

Transistors are the building blocks of modern electronics, acting as switches for electric signals.

Protocols are essential for communication between electronic components, defining voltage levels and timing.

A single bit represents the state of a transistor, and bytes are composed of 8 bits.

Quantum computers can surpass classical computing by utilizing qubits that can exist in multiple states.

Understanding the fundamentals of binary and digital signals is crucial for comprehending modern technology.

The video aims to demystify the workings of electronics and computers for a broader audience.

The practical applications of binary extend beyond computers to all forms of modern electronics.

The video concludes by emphasizing the importance of understanding electronic devices in our technology-driven lives.

Transcripts

dünyada 10 tip insan vardır ikili

sistemden anlayanlar ve anlamayanlar

bugüne kadar hepimiz bilgisayarların

birler ve sıfırları ile çalıştığı

fikriyle büyüdük birinizde çıkıp

Sormadınız İyi de bilgisayar birine 0 ne

Bunu nereden biliyor diye şaka şaka

Eminim bu kaliteli kitleden doğru soruyu

soran birileri çıkmıştır Peki cevabı

bulabildiniz mi şunu bir netleştirelim

şu anda bu videoyu izliyorsanız bir

çeşit bilgisayar kullanıyorsunuz

demektir bu bilgisayar cep telefonu

formunda da olabilir kocaman kasalı ve

harici bir ekranı olan bir masaüstü

bilgisayar şeklinde de bir tablet veya

web tablo olabilir cebe sığacak kadar

küçük bilgisayarlar olan rastberry pay

tarzı bir Entegre devrede hiç fark etmez

benim kendi Bilgisayarımdan Yüklediğim

bir videoyu Siz eski yeni fark

etmeksizin yeterince modern herhangi bir

cihaz üzerinden izleyebiliyorsunuz Çünkü

yeryüzündeki bütün bilgisayarlar aynı

dili konuşuyorlar bayner edilene yani

ikili sistemi ve ikili sistemle

konuşabilmek için il makine olmanıza da

gerek yok Bu videoda bu dili şakımayı

öğreneceksiniz

videoya geçmeden önce bu teknoloji

serimizin bir kısmına sponsor olan

infinksin Mesajını size iletmek

istiyorum sponsorluk ilkelerimiz gereği

size sadece bağımsız olarak

doğrulanabilir gerçekleri aktaracağım

ınfinx yeni telefonları olan Note 12 vp

de benim de başımın belası olan şarj

problemine özellikle odaklanmış telefon

120 wattlık adaptörü ile yüzde birden

yüzde yüze sadece 17 dakikada şarj

oluyor Ayrıca cihazın 120 Hertz ekran

tazeleme oranı ve 360 Hertz dokunmatik

panel yenileme hızı bulunuyor Yani Evrim

ağacı videoları izlemek için birebir

telefonun detayları açıklamada bir bakın

derim Ayrıca karar vermeden önce

teknolojiyi yayıncılarının ve diğer

kullanıcıların yorumlarına da bakmayı

unutmayın şimdi Gelin bu telefon da

dahil elektronik cihazların tamamı nasıl

çalışıyor Onu bir öğrenelim

birileri ve sıfırları anlayabilmek için

önce analog dijital farkını anlamamız

gerekiyor ve bu farkın temelinde de

hepimizin bildiği ama sadece birazımızın

anladığı elektrik olgusu yatıyor Eğer

elektriği biraz olsun anlayanlardan

olmak isterseniz bu konuda Daha önceden

yaptığım videoyu izlemenizi öneririm ama

özetle sizin de bildiğiniz gibi bütün

elektronik cihazlarda devreler boyunca

elektrik akıyor bu elektriğin taşıdığı

enerji sanılanın aksine tel boyunca akan

elektronlarla pek ilgili değil

elektronlar elektrik enerjisinin

çıkışını mümkün kılan ve hatta

pekiştiren bir faktör Evet ama asıl işi

yapan şey o elektronların kaplumbağadan

bile yavaş bir hızla kablo üzerinde

akması sırasında sebep oldukları

elektrik alan içinde Işık hızına yakın

hızlarda yayılan elektromanyetik

dalgalar Bu sayede bir devrenin içindeki

elektrik neredeyse anlık olarak

değişimler yaratabiliyor ve korktuğumuz

seslerle ilgili videodan hatırlayın

elektromanyetik akustik veya farklı bir

türden olması fark etmez bir dalganın

frekansı dalga boyu şiddeti falan gibi

karakteristik özelliklerini değiştirerek

farklı dalgalar elde edebiliyoruz İşte

bu şekilde üzerinde bilgi Taşıyan

elektromanyetik Dalgalara da sinyal

diyoruz etrafınızda gördüğünüz

elektronik cihazların hepsi devrelerinde

akan bu elektromanyetik dalgayı bir

şekilde değiştirerek dönüştürerek modüle

ederek sinyaller üretiyor ve birbiriyle

iletişim kuruyor elektrik sinyalleri

yoluyla iletişiminde genel olarak iki

var analog ve Dijital birazdan

göreceğimiz gibi bunlar öyle çok da

farklı şeyler değiller aslında Ama

tarihsel sebeplerle analogdan başlayalım

analog sinyal zaman içinde durmaksızın

değişen sinyal demek mesela analog bir

saat diyoruz değil mi Niye ona analog

diyoruz Çünkü akrep de yelkovan süren

bir olgu olan zamanı süreyen olarak

bildiriyor her iki kolda zaman aktıkça

kesintili olarak değil sürekli olarak

ilerliyor mesela analog bir saatte saat

onu 10 geçeyle onu 11 gece arasında

yelkovan sürekli olarak hafif hafif

hareket ediyor öte yandan dijital bir

saatte İşler nasıl ekranda 10 10 yazıyor

ve bir anda saat 10 11'e sıçrıyor yani

süren bir sinyal olan zaman kesintili

aralıklara bölünmüş oluyor Elbette

dijital bir saatte de arka planda arada

geçen zaman an beyan ölçülüyor yoksa

dakikayı gösteren sayıyı ne zaman

arttırmamız gerektiğini Bilemezdik ama

bu dijital saati kullanan yani ölçümü

yapan kişi için o 2 dakika arasında

hangi anda bulunduğunu bilmenin bir yolu

yok zaten biraz da bu nedenle diyorum

analog ve Dijital dediğimiz şeyler aynı

olgunum Mesela bu durumda zamanın farklı

tipte sinyale yani bilgiye

dönüştürülmesinden ibaret Bunun elektrik

sinyallerindeki karşılığı da aynı mesela

analog bir ses sinyali zaman içinde

süreyyen olarak değişen bir voltajla

temsil edilebiliyor işte atıyorum 3.3

volt 6 desibellik ses şiddeti artışına

denk gelebiliyor ve o devredeki voltajın

alabildiği her değer yani 3.2 voltta 3.3

voltta 3.25 voltta Ne bileyim 17.8

voltta O Ses sinyalini alan diğer cihaz

için anlam ifade ediyor bilgi taşıyor bu

aslında çok avantajlı bunu

görebilirsiniz Çünkü çok fazla bilginin

bir seferde karşı tarafa aktarılmasını

sağlıyor Ama dikkatli düşünürseniz

tehlikesini de görebilirsiniz Eğer

ufacık bir sinyal gürültüsü olacak olsa

iki sinyal birbirine girecek olsa veride

hafif bir kesinti olsa verilmek istenen

mesaj tamamen değişiyor Çünkü dijitalin

aksini analogda bir yerden bir yere

gönderilen sinyalin her parçası bilgi

dolu veri dolu dolayısıyla her sapmadan

sinyalin anlamını anında değiştiriyor

işte dijital sinyal aynı elektromanyetik

dalgayı farklı bir şekilde yorumlayarak

işi çözüyor sinyalin volt cinsinden

büyüklüğü Sadece belli bir aralığa denk

gelirse o sinyali dikkate alıyoruz yoksa

görmezden geliyoruz Yani sürekli

dalgalanan ve üzerinde istenmeyen

gürültüler olabilen sinyali belli voltaj

aralıklarına bölüyoruz veya fiziksel

tabiriyle kuantize ediyoruz ve böylece

gürültünün ve istenmeyen unsurların

etkisi çok daha kısıtlı oluyor yani

dijital dediğimiz şey kesintili doğası

sayesinde çok daha isabetli çok daha

kesin olabiliyor analogda oluşabilen

belirsizliği ortadan kaldırıyor modern

elektronik devrelerinde bu kuantizasyonu

5 volt ve 0 volt olarak yapıyoruz işte

bilgisayarlardaki o meşhur bir ve

sıfırda Aslında bu volt değerlerinden

geliyor ama şimdilik bu 5 volt 0 volt

arası değişen elektrik sinyale olayını

Aklınızda bir tutun buna birazdan geri

döneceğim Olan biteni tam olarak

anlayabilmeniz için bir anlığına

Madalyonun öteki tarafına geçelim ve şu

bir ve sıfır olayına biraz daha yakından

bakalım Sonra bu ikisini birbirine

bağlayacağım

Aslında bilgisayarlardaki birler ve

sıfırlar konusunda yani ikili sistemde

bilmeniz gereken tek bir gerçek var

Bayer dediğimiz bu ikili sistem Aslında

sıradan bir sayma sisteminden ibaret

mesela Çetele sistemini bilirsiniz Öyle

değil mi Hatırlar mısınız Bilmem eski

filmlerde mahkumlar hapiste geçen her

günü duvara bir Çentik kazıyarak

sayarlardı Ama bu çentikle sayma sistemi

aşırı verimsiz Çünkü saymak istediğiniz

her bir şey mesela mahkum örneğinde her

bir gün bir çentiğe karşılık geliyor

hatta sırf bu nedenle o eski filmlerde

bile bu sayma sistemine bir update

yapıldığını görüyorduk mahkumlar Çetele

tutarken 4 tane paralel çizgiden sonra

bir tane çapraz çizgi atarak Beşlik bir

öbek oluşturuyorlardı Böylece yüzlerce

çizgiyi tek tek saymak yerine beşli

öbekler halinde daha hızlı saymak mümkün

oluyordu bundan çok daha verimli bir

yöntem hepimizin kullandığı onlu sayı

sistemi bu sistemde şeyleri tek tek

Çentik yerine rakam dediğimiz özel

semboller kullanıyoruz Mesela bir şey

kendini 7 kez tekrar ediyorsa onu 7 tane

çentikle ifade etmek yerine tek bir

sembolle 7 sayısı ile ifade ediyoruz bu

sembollerden 0'dan 9'a kadar 10 tane var

Ve bunları kullanarak çok miktarda

sayıyı çok hızlı bir şekilde

oluşturabiliyoruz ama Bu sistemin asıl

verimliliği basamaklardan

faydalanmasından geliyor Aslında her

sayının solunda sonsuza kadar giden

sayıda 0 var ama bunları görmezden

geliyoruz Öyle değil mi Mesela 7

sayısıyla 07 sayısı veya 0 0 0 7 sayısı

bizim için tamamen aynı şeyler sol

hanelerde sıfırları görmezden geliyoruz

ama işte o görünmez Haneler sayı

sayarken 9'a her ulaştığımızda önem

kazanıyor bir düşünün dokuzda veya

09.00'dan veya 0.009 da bir sonraki

sayıya geçmek istediğimizde ne yapıyoruz

9'un solundaki Han hayali sıfır sayısını

arttırarak bir yapıyoruz saydığımız ana

hanemizde ise sıfıra dönerek baştan

saymaya başlıyoruz 1 hanemiz 9'a her

ulaştığında ikinci haneyi bir arttırmaya

devam ediyoruz Nihayet ikinci hanemizde

dokuza ulaştığında yani 99 sayısına

geldiğimizde o zaman yine sol tarafta

kalan 3 hayali sıfırımızı bir yaparak

arttırıyoruz ve 0,99'dan 100'e geçiyoruz

ve o hayali sıfırın sağında kalan ve

deminden beri arttırdığımız dokuzları 0

yaparak birinci haneye dönüp saymaya

baştan başlıyoruz Yani bu sistemde

hepinizin bildiği gibi sayacak olursak

7-8-9 dedikten sonra 10 11 diye 99'a

kadar gidiyoruz sonra 100 deyip yolumuza

devam ediyoruz Bu yöntemle bilgi

aktarmanın kaç kat verimli olduğunu bir

Düşünsenize hapiste 1375 gün geçirmiş

olsanız 1375 tane Çentik atmanız veya o

kadar saymanız gerekirdi ama onluk

sistemde sadece 4 sembol kullanarak

1-3-7 ve 5 rakamlarıyla aynı bilgiyi

aktarabiliyoruz Bunun nedeni her bir

basamağın gizliden gizliye bir çarpım

işlemini saklıyor olması en sağdaki

basamak sıfırıncı basamak olarak kabul

ediliyor ve Orada ne yazıyorsa onluk

sistemde onu 10 üzeri sıfırla çarpıyoruz

bu 10 üzeri 0'daki 10 sayısı

kullandığınız sayı sistemine yani Tabana

karşılık geliyor birazdan göreceğimiz

gibi ikili sistemde sayıyor olsaydınız

her basamağı 2 üzeri bir sayıyla

çarpıyor olacaktınız 10 üzeri 0'daki 0

sayısı ise sağdan sola doğru Kaçıncı

hanede olduğumuzu gösteriyor ama bu

haneleri birden başlayarak değil

sıfırdan başlayarak sayıyoruz ona Lütfen

dikkat mesela sağdan beşinci

hanedeyseniz 10 üzeri 5 değil o hanedeki

rakamı 10 üzeri 4'le yani 10.000 ile

çarpıyorsunuz İşte bu sistemde

direkt ondalık basamakları yani

kesirleri göz ardı edecek olursak en

sağda kalan sayıya birler basamağı

diyoruz Çünkü o basamakta yazanı 10

üzeri 0 yani 1 ile çarpıyoruz birer

birer ileri doğru saymamızı sağlayan da

işte bu birler basamağı en sağdan ikinci

basamama yani sıfırdan saymaya

başladığımız için birinci basamağı onlar

basamağı dememizin nedeni o basamağı

yazdığımız rakamı 10 üzeri 1 yani 10 ile

çarpıyor olmamız bu şekilde 10 üzeri 2 3

4 diye gidiyor işte sayı sistemimizde

gizlenmiş olan bu çarpma olayı yani

basamak sistemi büyük sayıları ifade

etmek konusunda müthiş bir verimlilik

sağlıyor ikili sistemde tamamen aynı

mantığa dayanıyor ama nesnelerin

sayısını belirtmek için 10 tane Sembol

değil de sadece iki tane Sembol

kullanıyoruz 0 ve 1 onluk sistemde

saymayı anladıysanız ikili sistemde de

kolay bir şekilde sayabilirsiniz yine

sıfırdan başlıyoruz ama unutmayın Bu

defa dokuza kadar değil sadece 1'e kadar

sayıyoruz Çünkü ikili sistemde sadece

iki sayı var 0 1 burada sayılarımız

bitiyor ama yine unutmayın Aslında

başlarken 0 dediğimiz sayının solunda

Sonsuz tane sıfır var Dolayısıyla en

sağdan ikinci basamakta bulunan hayali

sıfırımızı bir yapıyoruz sonra ilk

basamağımızı Tıpkı onluk sistemde

yaptığımız gibi tekrar 0'a döndürüyoruz

elde ettiğimiz sayı 10 Daha doğrusu 1 0

işte video başındaki nerdesprisi de

buradan geliyor dünyada ekip insan

vardır ikili sistemden anlayanlar ve

anlamayanlarla full ilk etapta kulağa

tuhaf geliyor Çünkü 10 tip insan vardır

deniyor ama sadece iki tip insan

sayılıyor ama işte espirinin içinde

sayılan o iki tip insan ikili sistemden

anlayanlar ve anlamayanlar Çünkü ikili

sistemden anlıyorsanız oradaki onun

bizim onluk sistemdeki 10 olmadığını

anlıyorsunuz ikili sistemdeki 10 Yani

bir sıfır Aslında iki demek yani espri

Aslında Dünyada sadece iki tip insan

olduğunu söylüyor Neyse espriyi

anlatmaya çalıştıkça iğrençleşiyor

üzerine biraz düşünün çözeceksiniz Her

neyse ikili sistemde Biraz sayayım ki

bizim onluk sistemden farkını biraz daha

iyi anlayabilin sıfır bir on on bir 100

101 110 111

bin bir bin on bin yüz bin

10110 1.111

gidiyor görebileceğiniz gibi bu sayılar

hukuk sistemdekinden çok daha hızlı

Büyüyor yani veri aktarma konusunda

onluk sistemden daha verimsiz daha az

bilgi taşıyan bir yöntem ama önemli olan

mantığı anlamak Bunların hepsi sadece

sayı saymanın ve işlem yapmanın farklı

Yolları Hepsi bu Peki neden

bilgisayarlarımızı çok daha Aşina

olduğumuz ve antik zamanlardan beri

kullandığımız onluk sisteme göre değil

de ikilik sisteme göre yaptık onluk

sistemde yapsaydık daha kolay olmaz

mıydı Hayır Çünkü bizim onluk sisteme

alışma nedenimiz çok büyük bir ihtimalle

on parmağımızın olması parmaklarımız bir

şeyleri saymak konusunda çok faydalı ve

bu nedenle onluk sistemde insanın

kültürel evriminde çok yaygın olarak

karşımıza çıkıyor ama bundan sapılan

vakalarda var mesela babillerin saymak

için parmaklarını değil de başparmak

hariç 4 parmaklarındaki üçer boğumu

kullandıkları için 12'li sistemi

kullandıkları anlatılır Hatta bu nedenle

bir dakika içinde yüz değil de 60 saniye

bir saat içinde 100 değil de 60 dakika

bulunuyor 60 sayısı 12'nin en temel ve

en kullanışlı katlarından biri olduğu

için çok yaygın ve zaman birimlerimizde

de kendisine yer bulmuş ama bu detaylar

bir başka videonun konusu Eğer kaçırmak

istemezseniz kanal bildirimlerini şimdi

açmayı unutmayın Ama ne olursa olsun Biz

insanlar için parmakla saymak çok önemli

ama bilgisayarlar parmak hesabıyla

saymıyorlar onların evrimi onların

mekanik ve fiziksel yapısıyla uyumlu

olmalı Öyle değil mi ve elektronik

cihazların en temel mekanik özelliği

açık veya kapalı durumda olmaları şu

anda bizi ilgilendirmeyen bazı ekstrem

uygulamalar haricinde açığımsı gibi bir

durum yok 4 veya 8 diye bir sembole de

ihtiyaç yok Zaten bunları tek bir cihaz

ile temsil etmek çok zor 4 ne 8 ne bu

sayıların fiziksel dünyadaki anlamı ne

Neyse Burada çok fazla felsefeye

girmeyeyim ama söz konusu Elektronik

olduğunda iki temel durum var açık

kapalı bir sıfır sadece iki sayı bütün

devre elemanlarının sayı sayabilmesi

Dolayısıyla işlem yapabilmesi

Dolayısıyla modern medeniyetimizi

besleyebilmesi için yeterli

işte burada başta anlattığım sinyallerle

şimdi gördüğümüz ikili sayma sistemi

kesişiyor ve teknolojinin en temel

gerçeklerinden birini anlamaya

başlıyoruz baştaki sorumuzu hatırlayın

bir bilgisayar bir sayısının nasıl

kavrayabilir ki diye sormuştuk cevap

kavrayamaz nasıl kavrasın bilgisayar

dediğiniz şey sadece bir elektrik

devresinden ibaret Dolayısıyla ona bir

şeyler yaptırmak istiyorsanız elektriği

kullanmak zorundasınız öyle al sana bir

sıfır diyerek bilgisayara bir şey

yaptıramazsınız işte bir elektrik

sinyalinin 5 volt mu yoksa 0 volt mu

oldu devrenin işlem yapan parçaları için

bir ve 0 dediğimiz şeye karşılık geliyor

devrede akan Elektrik akımının voltajı 5

voltluk değere her ulaştığında Biz bunu

bir olarak ifade ediyoruz voltaj sıfıra

her düştüğünde onu sıfır olarak ifade

ediyoruz Yani aslında birler ve

bilgisayarlarla ilgili bir şey değil

Bizim bilgisayarlardaki elektrik

devrelerindeki voltajın nasıl

değiştiğini daha kolay ifade edebilmemiz

için uydurduğumuz bir şey bilgisayarlar

da diğer her elektronik eşya gibi

elektrik akımıyla çalışıyor ama işte

akıllıca kurduğumuz elektronik devreler

o elektrik sinyalinin yüksek veya düşük

voltajda olmasına bağlı olarak tıpkı bir

pil veya ampul gibi farklı davranışlar

sergileyebiliyor ve bu sayede

bilgisayarlarımıza her şeyi

yaptırabiliyoruz şey hemen hemen her

şeyi yönelciler içinde bir video gelecek

merak etmeyin Eğer onu da kaçırmak

istemezseniz yapmanız gerekeni

biliyorsunuz işte birler ve sıfırlarıyla

elektrik sinyallerinin Tam da bu

kesişiminde yer alan şey yani bu soyut

anlatımları somuta çeviren şey

transistör dediğimiz bir devreye elemanı

burada tüm detaylarına Girmeyeceğim ama

transistör dediğimiz şeyin daha Aşina

olduğumuz devre elemanlarında mesela

dediğim gibi bir pilden veya bir

dirençten çok da farkı yok En

nihayetinde üzerine belli bir akım

düşüyor Ve ona göre bu elemanın

davranışı değişiyor Mesela bir direnç

devrede öylece dururken üzerinden akım

düşerse

Isı ve ışık saçabiliyor Bu sayede ampulü

icat etmiş oluyoruz transistörün yaptığı

şey ise üzerine belli bir akım gelirse

kapanarak akımın geçmesine izin vermek

veya tam tersini yapmak ve bir

transistör üzerine düşen akımı geçirirse

5 volt sinyali iletmiş oluyor yani bir

iletmezse 0 volt sinyaliyle iletilmiş

oluyor yani 0 İşte bu basit elektriğin

varlığına göre açılıp kapanma olayı

birden bire makinalara bir şeyler

saydırabilmeye başlamamız demek ve sayı

sayma işlemini yapabilen transistörleri

birbirine dikkatlice bağlayarak onlara

sayı saymaktan çok daha fazlasını

yaptırabilirsiniz İşte bu matematik

demek hesaplama demek fizik demek bilim

demek

medeniyet demek mesela bu

transistörlerden elinizde 5 tane varsa

isterseniz

yöntemiyle makineye sayı

saydırabilirsiniz

Peki bu düzenin altı olduğunu nereden

biliyoruz Çünkü ikili sistemdeki bir

sayıyı onluk sistemde okumak için az

önce anlattığım gibi sağ baştan

başlayarak pozisyona göre ikinin

kuvvetleri ile basamağı çarpmanız

gerekiyor Mesela

00110'da en sağdaki 02 üzeri sıfırla

yani 1 ile çarpıyoruz 0 kere 1 0 sağdan

ikinciyi 2 üzeri 1 ile yani 2 ile

çarpıyoruz bir kere iki iki sağdan

üçüncüyü 2 üzeri 2 ile yani 4'le

çarpıyoruz bir kere 4 4 bu şekilde devam

ederseniz diğer ikisinden de sıfırlar

geliyor ve bunların hepsini toplarsanız

0 + 0 + 4 + 2 + 0'dan 6 ediyor Böylece

ikili sistemdeki her sayıyı onluk

sisteme çevirebiliyoruz ve bu anlatımdan

sadece açık ve kapalı durumlarda

olabilen bir devre elemanında nedenle

onluk sistemdeki gibi 4 veya 9 bir

sembollere karşılık gelen bir şey

olmadığını da sanırım Şimdi daha iyi

anlayabiliyorsunuzdur Dahası bu yöntemi

kullanarak Sadece 5 transistörle 5'e

Kadar değil 31'e kadar sayabiliyoruz

yani sadece sayma dilini değiştirerek 6

küsür katlık bir bilgi iletim

verimliliği artışı yakaladık ve açılıp

kapanma da elektronik sistemler için

aşırı hızlı bir şey olduğu için çok

hızlı bir şekilde müthiş miktarda işlem

yapabiliyoruz işte bilgisayarlarımızın

gücü de buradan geliyor tabii

bilgisayarlarımızda Sadece 5 tane

transistör yok Bu bir ve sıfırları

üreten transistörlerden bilgisayarınızın

işlemcisinde 100 milyonlarcası var hatta

şu anda var olan en uçuk işlemcilerden

biri olan n11 Ultra gibi örneklerde 100

milyarlarcası süper bilgisayarlarda ise

trilyonlarcası bir arada bulunuyor

bunların Nano Saniyeler içinde açılıp

kapanmasıyla her bir saniyede katrilyon

kere katrilyon Ayrıca işlem Muazzam

hızlarda yapılabiliyor ve

bilgisayarların en temel terimlerinden

biri olan bit kavramı da işte bu

transistörlerden her bir tanesine

karşılık geliyor bir bit dediğimiz şey

bir transistörün açık mı kapalı mı

olduğu bilgisine verdiğimiz isim bir bit

ya bir değerini alabiliyor ya da 0

bunlardan 8 tanesi bir araya geldiğinde

Bir byte oluşuyor Tıpkı babillerin 12'li

sayma sistemine nedeniyle 12'nin

katlarından biri olan 60'lık öbekler

oluşturması gibi bilgisayarlarda da

ikili sistemi kullandığımız için genelde

her şey 2'nin katlarıyla çalışıyor

geleneksel olarak bir baytın 8 bit yani

İki üzeri 3 bit olmasa da bundan Ayrıca

bu 8'li gruplar iletişim içinde Çok

önemli çünkü bilgisayarların O bir ve

sıfırları hangi gruplar halinde

okuyacağını işte bu belirliyor mesela 32

bit veya 64 bitlik işletim sistemleri O

bir ve sıfırları 32'lik veya 64'lük

gruplar halinde okuyor 32 ve 64'ün de

2'nin katları olduğuna dikkat edin

mesela burada detaylarına Girmeyeceğim

ama kuantum bilgisayarların bunun da

ötesine geçebilmesinin nedeni kuantum

bilgisayarlardaki kubitleri yani kuantum

bitlerin sadece 0 veya 1 pozisyonunda

olmak zorunda olmaması Her Bir kübit

ikiden fazla da yer alabildiği için

kuantum bilgisayarlarda çok daha hızlı

ve karmaşık işlem kapasitesine

erişebiliyorlar Ama bu da bir başka

videonun konusu Peki güzel

bilgisayarlardaki elemanlar

birbirleriyle sürekli sıfır ve 5 volt

arasında değişen değerlerle iletişim

kuruyor iyi ama bunun pratikteki

karşılığı ne kardeşim Ben klavyede A

harfine bastığımda Nasıl oluyor da

ekranda a harfini görebiliyorum muhteşem

bir soru işte protokoller ve sürücü

yazılımları da burada devreye giriyor

şunun net olarak söyleyeyim eğer önceden

üzerinde anlaşılmış uluslararası

protokoller olmasa belki Basit devre

elemanlarıyla ufak tefek sistemler

yapılabilirdi Evet ama karmaşık

elektronik sistemlerin ahenk içinde

çalışması imkansız olurdu ay

trapelyto gibi standart koydular

üretilecek devre elemanlarını ve bu

elemanlar arası iletişim yöntemlerinin

protokollerini yani kurallarını

belirliyorlar benzer şekilde popüler

üreticilerin koyduğu standartlarda

endüstride yaygın olarak benimseyince

Evrensel standartlara dönüşebiliyorlar

Dolayısıyla diğer üreticilerde

donanımlarını ve bu donanımın yönetecek

olan yazılımları bu oturmuş protokolleri

yani anlaşmalara göre oluşturuyorlar

veya kendilerine güveniyorlarsa yeni

protokoller geliştiriyorlar hemen klavye

örneğinden bunu görelim klav

[Müzik]

0 volt 0 volt 0 volt 0 volt 0 volt 5

volt 0 volt diye Nano Saniyeler içinde

artırıp azaltılacak şekilde değiştiriyor

Bu sayede İşlemci de o voltaj farklarını

neredeyse anlık olarak okuyup işleyip

ekranda A harfinin çıkmasını sağlayan

Komutları yine aynı şekilde birler ve

sıfırlar yani 5 voltlar ve 0 voltlar

olarak ekranınızdaki pikselleri

oluşturan led ışıklara gönderiyor yani

elektronik bir devreden söz ediyorsak

iletişimi sağlayan ana şey bu volt

artması ve azalması işte Az önce sözünü

ettiğim protokoller de Bu iletişimin

kurallarını belirliyor Çünkü mesela A

harfinin ikili sistemdeki karşılığına

dikkat edin ortasında 5 tane 0 yani

Uzunca bir sıfır volt var ve bilgisayar

bu 0 voltlar arasındaki farkı nereden

bilecek yani Mesela 0 0 diye 3 ayrı bir

dile

Japonca tek bir sıfır komutu arasındaki

farkı bilgisayar Nasıl Bilebilir ki İşte

bunun için parçalar arası iletişim

farklı protokoller çerçevesinde Belirli

zaman aralıklarına bölünüyor Mesela bu

görselde

USB üzerinden gönderilen bir sinyali

görüyoruz birbirine USB Protokolü ile

bağlanan iki parça gönderilen sinyalin

içindeki bilgiyi 83 Nano saniyelik zaman

dilimlerine bölerek okumak konusunda

anlaşmış haldeler Böylece sinyal 249

Nana sanıyor boyunca 0 değeri verirse

Onun tek bir bittiğinde 3 ayrı bit

olduğunu bilmek mümkün oluyor

belirlenmesi gereken bir diğer protokol

0 volt ve 5 voltun tam olarak ne kadar

bir Aralık kapladı Hatta sıfır dediğimiz

şeyin 0 volt 1 dediğimiz şeyin 5 volt

olup olmayacağı da bir protokol konusu

mesela Az önceki USB örneğinde dikkat

ederseniz bir sinyali 5 volta değil 3

volta karşılık geliyordu genelde bir

sinyali 5 3.3 volt iki buçuk volt 1.8

volt ve Hatta bazı çok düşük voltajlı

işlemci devrelerinde 0.8 volt kadar

küçük sinyal büyüklüklerine denk

gelebiliyor Yani illa 5 volt olması şart

değil benzer şekilde sıfırda İlla 0 volt

olmak zorunda değil mesela 3 voltu 08

voltu bir alabilirsiniz bunlar tamamen

size ve Neyi nasıl yapmak istediğinize

kalmış ama dikkat edin hangi değeri

seçerseniz seçin bu volt değerleri belli

bir aralığa sahip olmalı Öyle değil mi

Sonuçta siz bir dediğimiz şey tam olarak

5 volt olmalı Yoksa kesinlikle okumam

derseniz analog bir sinyale çok benzer

bir şey yapmış olursanız evrende hiçbir

şey kusursuz değil Dolayısıyla Sizin

gönderdiğiniz elektrik sinyali de 5.1

volt olur 4.8 volt olur bu kadar

dalgalanma normal zaten analog sinyalden

uzaklaşıp dijital sinyale geçmemizin

nedeni bu dalgalanmalar unutmayın sizin

bu dalgalanmaları da bir olarak okuy

bilmeniz gerekiyor işte bu nedenle

protokoller belirli voltaj aralıklarını

belirliyorlar ve diyorlar ki

ult ile 5 volt arasındaki tüm sinyalleri

bir olarak alacağız sıfırdan 0.5'e kadar

olan aralığı da 0 olarak alacağız bu

ikisi arasında kalan sinyalleri

görmezden geleceğiz veya rastgele bir

şekilde Bir ve 0 olarak atacağız İşte

böylece dalgalı bir sinyal oldukça

kesintili bir şekilde birler ve sıfırlar

olarak değerlendirilebiliyor ve böylece

dijital doğmuş oluyor dönüp geldiğimiz

nokta şu analog ile dijital arasındaki

fark o kadar da Keskin ve büyük değil

Çünkü unutmayın en nihayetinde elimizde

tek bir elektromanyetik dalga var ve biz

bu sinyali nasıl yorumladığımızı

değiştiriyoruz Hepsi bu hatta günümüzde

gelişen Teknoloji sayesinde analog

sinyallerin avantajlarından faydalanmaya

çalışan yani analoğa dönmeye çalışan

bazı girişimler bile var ama ne olursa

olsun analog ve Dijital arasındaki bu

basit yorum farkı bizi uzaya götürdü bu

videoyu size ulaştırmamı sağladı ve

modern medeniyeti mümkün kıldı inanılmaz

Öyle değil mi Tabii ki buraya kadar

anlattıklarımın daha çok detayı var

Bunların hepsine girmek için en az 4

yıllık bir okul açmamız gerekirdi doğal

olarak burada anlattıklarım işin aşırı

kısaltılmış ve basitleştirilmiş bir

özeti ama bu kadar çok sayıda elektronik

alete gömülmüş Hayatlar yaşarken

etrafımızı elektronikle ilgili bunca

Komplo teorileri sarmışken o aletlerin

nasıl çalıştığına yönelik Bu kadarcık da

olsa bir kavrayışımızın olması

gerektiğini düşünüyorum ve ilerleyen

videolarda da göreceğiniz gibi Bu

videoda attığımız temel çok daha

karmaşık elektronik teknolojilerin nasıl

çalıştığını anlamamızı sağlayacak ve hep

birlikte aydınlanacağız bir sonraki

videoda görüşmek üzere hoşça kalın

[Müzik]